ORTOGNATİK CERRAHİ (ÇENE AMELİYATI)

Ortodontide dişler, çeneler ve yüz bir bütün olarak değerlendirilir. Tüm bu yapılar arasında estetik ve fonksiyon açısından bir uyum olması beklenir. Çenelerin birbirlerine göre ya da yüz ile olan uyumsuzluklarında (önde, geride, dar, geniş, uzun ve/veya kısa olması gibi) ortodontik tedavi en doğru ve en sağlıklı çözümdür. Dişler sağlıklı olmak koşuluyla her yaşta hareket ettirilmekle birlikte, çene kemiklerinin büyüklük ve konumlarının yönlendirilmesi için ortodonti her zaman tek başına yeterli olmamaktadır. Çenelere yönelik bu tür uyumsuzluklarda, çenelerin büyüme ve gelişimi tamamlandıktan sonra (yaklaşık 18 yaş) ortodontik tedavinin yanı sıra ‘ortognatik cerrahi’ denilen çene ameliyatları gerekmektedir. Dünyada son 60 yıldır uygulanmakta olan bu yöntem son yıllarda giderek yaygınlaşmaktadır.

Ortognatik cerrahi prosedürü, yetişkin bireylerdeki her türlü çene problemlerinde, çenelere yönelik travmalar sonrasında kırık parçaların düzgün fiksasyonu amacıyla, şiddetli uyku apnesi gibi problemlerde hava yolunu genişletmek amacıyla uygulanabilmektedir.

Bu tedavi prosedüründe ilk olarak hastanın röntgen, fotoğraf görüntüleri ve çenelerden alınan ölçülerden elde edilen alçı modeller üzerinde detaylı ölçümler ve değerlendirmeler yapılır. Gerekli durumlarda 3 boyutlu görüntüler kullanılır. Detaylı anamnezi alınan hastanın ameliyata engel herhangi bir sağlık problemi olup olmadığı araştırılır ve yapılan tedavi planı doğrultusunda ortodontik tedaviye başlanır. Yaklaşık 12-18 aylık bir ortodontik tedavi ile cerrahiye hazırlık yapılır. Bu aşamada tekrar detaylı analizler tekrarlanır ve çenelerin ne kadar ve ne yönde hareket edeceğini gösteren cerrahi splint veya splintler hazırlanır. Ameliyat bir çene cerrahı veya plastik cerrah tarafından tam teşekküllü bir hastanede ve genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sırasında teller ağızda olur. Ameliyat sonrasında son düzenlemelerin yapılması ve cerrahi sonuçlarının pekiştirilmesi için yaklaşık 6 ay daha tel tedavisi sürer. Ameliyattan 2-5 gün sonra hasta taburcu olur. Ameliyattan sonraki birkaç hafta sıvı gıdalar ve mamalarla beslenme sağlanmakta sonraki günlerde yumuşak gıdalara geçilmektedir. Cerrahi sonrası oluşan ödemin yaklaşık %60’ ı ilk ay içerisinde belirgin bir şekilde azalmakla birlikte tamamen geçmesi 6 ay kadar sürmektedir. Yine cerrahi sonrası görülen konuşma, çiğneme, yutkunma gibi fonksiyonlardaki kısıtlanmalar kaçınılmaz olup ödemin geçmesiyle birlikte kendiliğinden düzelmektedir.

Ortognatik cerrahi ile çok kısa sürede ve oldukça yüksek başarı oranı ile son derece estetik sonuçlar elde edilmektedir. Özellikle belirgin çene uyumsuzluklarında tüm yüzde estetik ve fonksiyon açısından son derece olumlu değişiklikler oluşmakta, hastanın yüzüyle birlikte tüm sosyal hayatı ve yaşamı değişmektedir.